مقاومت های خطی

مقاومت های خطی

یک مقاومت خطی مقاومتی است که اندازه‌اش با عبور جریان از آن دچار تغییر نمی‌شود. بلکه این جریان عبوری همواره متناسب با ولتاژ اعمال شده دو سر مقاومت خواهد بود. مقاومت‌های خطی به دو دسته مقاومت‌های با مقدار ثابت و مقاومت‌های با مقدار قابل تغییر( قابل تعیین در مدار) تقسیم‌بندی می‌شوند.

مقاومت‌های متغیر

مقاومت‌هایی هستند که اندازه آن‌ها متناسب با نیاز مدار به طور دستی قابل تنظیم است. به این ترتیب که به کمک اهرم کوچکی که به بدنه‌ آن‌ها متصل است می‌توانیم مقدار مقاومت مشخصی را از بازه‌ی موجود انتخاب کنیم. نماد مداری مقاومت متغیر را در تصویر زیر می‌بینید.

این دسته از مقاومت‌های خطی، خود دارای سه زیر مجموعه هستند؛ پتانسیومترها، رئوستات‌ها و تریمرها.

پتانسیومتر

پتانسیومتر یا به اختصارPot ، یک مقاومت سه سر است که دارای اهرمی کوچک می‌باشد. این اهرم یا دارای حرکت چرخشی است یا آن‌که به چپ و راست حرکت می‌کند. عملکرد این اهرم به صورت ایجاد یک تقسیم مقاومتی قابل تنظیم است. تصویر زیر یک پتانسیومتر واقعی را نشان می‌دهد!

یک پتانسیومتر هم‌چنین می‌تواند اختلاف پتانسیل را نیز در یک مدار محاسبه کند. همان‌طور که در تصویر فوق مشخص است، یک مسیر مقاومتی توسط ماده تشکیل دهنده پتانسیومتر درون آن تعبیه شده است که اندازه آن از کم به زیاد تغییر می‌کند و یک جاروب کوچک نیز روی این مسیر حرکت می‌کند و تعیین می‌کند که چه میزان از مقاومت با مدار در اتصال باشد. یکی از کاربرد‌های متداول پتانسیومترها، پیچ تنظیم صدا در تلویزیون‌ها یا دستگاه‌های پخش موسیقی است.

رئوستات

رئوستات یا رئوستا به طور خیلی ساده یک مقاومت سیم‌پیچی است. یک مفتول با خاصیت مقاومتی، به شکل محکم و فشرده‌ای اطراف یک هسته عایق سرامیکی پیچیده می‌شود و یک جاروب ( یک اهرم متغییر که در سرتا سر طول مقاومت به طور رفت و برگشتی قابلیت حرکت دارد) از این حلقه‌های سیم‌پیچی عبور می‌کند. برای حصول مقاومت به اندازه دلخواه، یک اتصال را به سر جاروب و اتصال دیگری را به یکی از دو سر رئوستا متصل می‌کنند. رئوستات مقاومتی متغییر است که برای کنترل جریان در مدار به کار می‌رود. یکی از کاربردهای کنترل جریان، کنترل سرعت در موتورهای قوی و بزرگ است. مقاومتی که از طریق رئوستات ها به‌دست می‌آید در محدوده کیلو اهم است. رئوستات ها در دو حالت تک محوره و دو محوره ( به تصویر زیر دقت کنید) وجود دارند.

یکی دیگر از کاربرد‌های مقاومت‌های متغیر از جمله رئوستات ها، تنظیم و کالیبراسیون مدارهاست. هرچند که امروز قطعات الکترونیکی با خاصیت سوییچینگ جایگزین رئوستات‌ها شده اند چرا که بهره‌روی آن‌ها به مراتب بالاتر از رئوستات‌ها است.

تریمر

تریمرها هم‌زمان هم نوعی مقاومت متغییر هستند و هم قابلیت اندازه‌گیری اختلاف پتانسیل دارند. بنابراین به آن‌ها پتانسیومترهای تریمر یا به اختصار Trim Pot. می‌گویند. اما اگر کاربرد مقاومت‌ متغییری آن‌ها مدنظر باشد، به آن‌ها مقاومت‌های از پیش تعیین‌شده می‌گویند.

در تصویر زیر انواع مختلفی از تریمرها را می‌بینید.

طول عمر این نوع مقاومت‌ متغیر از بقیه انواع کمتر است. کاربران میکرو دیزاینر الکترونیک خیلی ممنون از اینکه با ما همراه بودید و با هم مقاومت های خطی را برسی کردیم و امیدوارم در جلسات بعد مطالب بیشتری در مورد مقاومت های خطی و غیر خطی براتون آماده کنیم.

اگر این نوشته‌ برایتان مفید بود لطفا کامنت بنویسید.

مطالعه دیگر جلسات این آموزش

<< جلسه قبلی                    جلسه بعدی >>