آموزش نصب نرم افزار Qt – جلسه دوم آموزش برنامه نویسی با نرم افزار کیوت

در مقاله قبل به انواع سیستم عامل­‌هایی که Qt (کیوتی نوشته می­شود و کیوت خوانده می­شود) قابلیت اجرا روی آن­ها دارد، اهداف و قابلیت­های مختلف Qt، همچنین ابزارها، کتابخانه‌­ها و زبان­‌های مختلفی که امکان برنامه‌­نویسی با آن­ها در Qt وجود دارد به صورت اجمالی اشاره نمودیم. در ادامه به صورت هدفمند و کاربردی به Qt نگاه می­کنیم؛ به طوری که با انتخاب یک سیستم عامل مشخص، یک کامپایلر مشخص و یک زبان مشخص، از پایه‌­ای ترین مفاهیم مربوط به این نرم‌­افزار شروع می­کنیم و تا نوشتن یک برنامه حرفه‌­ای پیش خواهیم رفت. بنابراین اگر مشتاق حرفه­‌ای شدن در این نرم‌­افزار هستید، با میکرو دیزاینر الکترونیک همراه باشید.

اجازه دهید برای آنکه بتوانید درک بهتری از کاربرد این نرم­‌افزار قدرتمند داشته باشید، یک مثال ملموس ذکر کنیم. همان­طور که در مقاله قبل اشاره شد، یکی از موارد کاربرد Qt در برقراری ارتباط با سخت­‌افزار است. فرض کنید یک سخت­‌افزار (یا به عبارت ساده‌­تر یک بورد الکترونیکی قابل برنامه­‌ریزی مثل یک بورد مبتنی بر میکروکنترلر یا FPGA ) دارید و می­خواهید یک سری از پارامترهای برنامه­‌ی روی میکروکنترلر یا FPGA را تغییر دهید و هر بار نتیجه را مشاهده کنید.

اولین و ساده‌­ترین راه این است که هر بار پارامتر مربوطه را تغییر دهید و نتیجه را مشاهده کنید. اما این کار دو ایراد اساسی دارد؛ اول اینکه برنامه‌­ای که برای FPGA می­نویسید، گاهاً در اوردر ساعت زمان می­برد تا generate شود، لذا زمان زیادی صرف انجام تست خواهد شد. دوم اینکه سخت­‌افزار تولید­شده در نهایت به‌­عنوان یک محصول به کاربر ارائه می­شود که میکروکنترلر یا FPGA آن با برنامه ثابتی پروگرم شده‌­اند و نمی­توان از کاربر انتظار داشت برای تغییر هر پارامتر به برنامه دست ببرد و دوباره آن را پروگرم کند. چون هم در خیلی موارد سورس اصلی برنامه را در اختیار ندارد و هم تخصص لازم برای دست بردن در برنامه را ندارد. اینجاست که نیاز به وجود یک واسط کاربری حرفه­‌ای احساس می­‌شود. با متصل کردن برنامه نوشته­‌شده روی میکروکنترلر یا FPGA ( که روی بورد قرار گرفته­‌اند) با نرم­‌افزار نوشته شده توسط Qt ( که در PC است)، کافی است کاربر در یک محیط گرافیکی زیبا، پارامترهای برنامه­‌ی روی میکروکنترلر یا FPGA را تغییر دهد و به صورت real time نتیجه این تغییر را به صورت یک فایل text یا روی یک نمودار یا به هر شکل دیگری در PC مشاهده کند. برای متصل کردن برنامه‌­ها هم روش‌­های مختلفی وجود دارد که در آینده در مورد آن بحث خواهیم کرد.

حال فرض کنید برنامه نوشته‌­شده در Qt را با QML) ترکیب کنید؛ نتیجه یک واسط گرافیکی با طراحی بسیار ظریف و فوق­‌العاده زیبا و انعطاف­‌پذیر است. همچنین از آنجا که Qt از CSS و HTML  هم پشتیبانی می­کند، استفاده از این ابزارها می­تواند به‌­طور شگفت‌­انگیزی به جذابیت برنامه اضافه کند.

روش دانلود نرم ­‌افزار Qt

برای دانلود نرم­‌افزار، عبارت “Download QT offline installer” را در گوگل سرچ کنید. اولین گزینه­ای که مشاهده می­کنید، مربوط به سایت www.qt.io می­باشد. این سایت، سایت رسمی مربوط به نرم­‌افزار Qt است.

با انتخاب لینک اول به صفحه زیر هدایت می­شوید:

همان­طور که مشاهده می­‌کنید، در ابتدای صفحه آخرین ورژن نرم­ افزار برای سیستم عامل­ های مختلف مشاهده می­شود. بخش “Linux Host” برای سیستم عامل لینوکس، بخش “macOS Host” برای سیستم عامل مکینتاش و بخش “Windows Host” برای سیستم عامل ویندوز می­باشد. سیستم عامل مد نظر ما ویندوز است. در انتهای صفحه عنوان “Other downloads” مشاهده می­‌شود.

در این بخش با انتخاب گزینه “Archive for old versions” به صفحه زیر هدایت می­شوید:

با انتخاب گزینه“qt” به صفحه­ای هدایت می­‌شوید که در آن ورژن‌­های مختلف نرم ­افزار Qt قابل مشاهده است.

در اینجا می­توانید هر کدام از ورژن ­های نرم­افزار Qt را انتخاب نمایید. برای مثال با انتخاب “5.10/” نسخه­های مختلف این ورژن قابل مشاهده خواهد بود:

با انتخاب هر کدام از نسخه ­ها، می­توانید آن را دانلود کنید. ما نسخه “5.10.1/” را انتخاب کردیم و سپس فایل .exe را دانلود نمودیم.

معنی لینک­ قابل دانلود، یعنی “qt-opensource-windows-x86-5.10.1.exe” به‌­صورت زیر است:

در ابتدا به opensource بودن اشاره دارد. چون برای استفاده از Qt دو روش وجود دارد. روش اول خرید نرم­ افزار همراه با لایسنس IDE است و روش دوم استفاده از نسخه رایگان یا به عبارتی opensource می­باشد که از لایسنس رایگان LGPL استفاده می­ کند. بین این دو نسخه تفاوت چندانی وجود ندارد؛ تنها تفاوت مربوط به نوع کامپایل است که در نسخه­ ای که همراه با لایسنس خریداری می­شود، می­توان خروجی static گرفت، ولی در نسخه رایگان تنها اجازه کامپایل به ­صورت دینامیکی داده می­شود.

Windows هم که نام سیستم عاملی است که قرار است Qt روی آن نصب شود. X86 مربوط به معماری سیستم عامل نصب­شده می­باشد. دقت شود ممکن است CPU کامپیوتر شما 64 بیتی باشد، اما نسخه 32بیتی سیستم عامل را نصب کرده باشید. در هر صورت باید به نسخه سیستم عامل توجه شود، نه CPU. (معماری X86  همان نسخه 32بیتی و معماری X64 همان نسخه 64بیتی است).

5.10.1 هم ورژن برنامه است.

مراحل نصب نرم‌ ­افزار Qt

برای نصب روی “qt-opensource-windows-x86-5.10.1.exe” راست کلیک کنید و “run as admin” را انتخاب کنید.

گزینه “Next” را انتخاب کنید.

در اینجا از شما درخواست می­شود یک QtAccount بسازید. می­توانید با انتخاب گزینه “Skip” از این مرحله عبور کنید. ولی توصیه می­شود یک اکانت بسازید، این کار وقت زیادی از شما نمی­گیرد. یکی از مزایای داشتن اکانت این است که درصورتی که بخواهید در آینده tools جدیدی به نرم­افزار اضافه کنید، با داشتن اکانت این امکان برای شما وجود خواهد داشت. ولی اگر اکانت نداشته باشید، باید نرم­افزار را uninstall و مجدد install کنید.

بعد از این مرحله به “Set up” وارد می­شوید.

گزینه “Next” را انتخاب کنید.

محل نصب نرم افزار Qt را تعیین کنید. سپس گزینه “Next” را انتخاب نمائید.

در اینجا باید انتخاب کنید کدام یک از tools ها نصب شوند. انتخاب ها را طبق شکل زیر انجام دهید:

MinGW و MSVC نام کامپایلر هستند. در پروژه­ های پیش­رو از MinGW استفاده خواهیم کرد. کامپایلر MSVC در جای خود معرفی و استفاده خواهد شد. Qt Creator ادیتوری است که استفاده می­ کنیم. گزینه ­های Sources،  Qt Charts و Qt Data Virtualization هم ابزارهایی هستند که در آینده از آن­ها استفاده خواهیم کرد و در جای خود توضیح داده می­شوند.

پس از انجام تنظیمات، گزینه “Next” را انتخاب کنید.

در اینجا باید موافقت خود با موارد مندرج در لایسنس مورد استفاده را اعلام کنیم. از آنجا که نسخه opensource نرم­افزار Qt را استفاده کردیم، لایسنس مورد استفاده LGPL می­باشد که اجازه کامپایل دینامیکی را به ما می ­دهد و در کادر بالای صفحه تحت عنوان “Qt Installer LGPL License Agreement” به آن اشاره شده است.

گزینه “I have read and agree to the terms contained in the license agreements ” و سپس گزینه “Next” را انتخاب نمائید.

گزینه “Next” را انتخاب کنید.

گزینه install را انتخاب کنید تا نصب نرم افزار Qt آغاز شود.

تا نصب کامل نرم افزار Qt صبر کنید و سپس گزینه Finish را انتخاب کنید.

نرم­افزار Qt با موفقیت روی سیستم شما نصب شده­است. حال یک بار کامپیوتر خود را Restart کنید. اکنون نرم­افزار آماده استفاده است.

اگر این نوشته‌ برایتان مفید بود لطفا کامنت بنویسید.

مطالعه دیگر جلسات این آموزش

<< جلسه قبلی                    جلسه بعدی >>